Oogsten

Lieve Lezers,

Nu mijn tijd hier in Liberia tegen het einde loopt, heb ik het idee dat ik steeds meer kan oogsten na het opzetten van mijn onderzoek en relaties met informanten hier. Ik krijg steeds beter in zicht in mijn onderzoeksonderwerp, en ik raak steeds meer overtuigd over hoe interessant mijn onderzoek eigenlijk is. Ook zie ik zo langzaam aan dat mijn verblijf hier erg gewaardeerd wordt door de weduwen en de anderen vrouwen van WIPNET. En daarnaast heb ik gister ook letterlijk geoogst, namelijk op het rijstveld met nog 12 andere vrouwen (een droom die waarheid werd!). Ik heb dus genoeg om jullie te vertellen. Tegelijkertijd moet ik er wel bij vermelden dat het ook niet altijd makkelijk is om te oogsten, het woord klinkt “relaxter” dan het werkelijk is. Zo zit ik hier met enorme spierpijn en verbrande schouders, doordat ik gister op het rijstveld aan het werk was. En zo blijft ook mijn onderzoek me nog steeds raken. Maar toch, ik heb het gevoel dat het nut heeft, omdat ik nu ook duidelijk resultaat kan zien, en ik weet dat deze verhalen de moeite waard zijn om met jullie te delen. In deze blog alvast een omschrijving van de eerste verhalen die ik ‘geoogst’ heb.

Afgelopen week heb ik weer twee keer een focusgroep discussie gehad. De ene groep bestond uit vier vrouwen, de andere uit 12. Beide discussies waren erg interessant. Het leuke is dat ik van te voren een beetje een onderwerp bedenk waar ik het over wil hebben, maar door de gesprekken met de vrouwen kan de hele discussie soms een andere wending nemen. Zo wilde ik het vrijdag hebben over de verschillende contacten die de vrouwen hebben, en waar ze steun van krijgen, maar uiteindelijk ging het over onveiligheid. Het was voor mij wel even slikken, toen één van de vrouwen vol overtuiging voor deed hoe je thuis overvallen kan worden en hoe mensen je daarbij kunnen bedreigen met een mes. Ze haalde uit haar rok een aardappelschilmesje tevoorschijn, pakte mijn voorhoofd beet en hield het mes gevaarlijk dicht bij mijn nek. Dit alles om uit te leggen dat als je overvallen wordt, je maar beter mee kunt werken, want je bent zo dood, en dat is hier voor vrouwen het ergste dat ze zich voor kunnen stellen. Niet omdat ze bang zijn voor de dood, maar omdat ze de verantwoordelijkheid hebben voor hun kinderen en kleinkinderen, en niet geloven dat anderen net zo goed voor hun kinderen kunnen zorgen als zij zelf. Ergens is dit allemaal heel goed voor te stellen, tegelijkertijd zorgt deze angst er ook voor dat deze vrouwen hun rechten niet durven te claimen. Als ze bijvoorbeeld problemen hebben met toegang tot het recht op de erfenis van hun man, dan laten ze het maar zo, bang dat ze vermoord zullen worden door hun schoonfamilie (zij het met hekserij, of met vergif). Het is voor mij dan vaak onvoorstelbaar om te zien hoe deze angst mensen lam kan leggen. Tegelijkertijd maakt dit mijn onderzoek ook interessant, want het laat ook zien dat de situatie van de vrouwen hier niet zomaar verbeterd kan worden door meer rechten in te voeren. Het hebben van rechten, betekend duidelijk niet dat je ze ook claimt!
Tegelijkertijd betekent dit zeker niet dat de vrouwen lui zijn, en zich altijd makkelijk in hun lot schikken. Nee, ze zijn juist heel sterk en proberen met de kleine mogelijkheden die ze hebben, hun kinderen en kleinkinderen de kans te geven op een goede toekomst! Ik heb echt heel veel bewondering voor deze vrouwen die soms in zo’n benarde en vernederende situatie zitten (omdat ze arm zijn, hebben ze vaak geen ‘waarde’ in de familie, je positie in de familie hangt namelijk af van het geld dat je hebt). Als ik hen zie, deze verhalen hoor, en soms zie hoe de tranen bij hen in de ogen kunnen springen, heb ik zoveel zin om hen allemaal een dikke knuffel te geven! Andersom hebben zij daar volgens mij ook wel behoefte aan, zo zat ik afgelopen week op mijn hurken met een van de vrouwen te praten, een andere vrouw kwam naar me toe rennen, vloog me om de nek en gaf me een dikke kus op mijn wang. Toen was ik degene die bijna tranen in haar ogen kreeg! ;-) En op die momenten weet ik ook zeker dat ik de mensen hier heel hard ga missen!

Dat besef van missen kwam ook gisteren terug toen ik samen met een andere weduwe van WIPNET op het land van haar kerk ging werken om rijst te oogsten. Dit was echt een droom die ik had, en ik ben blij dat ik gister de kans had om te zien en te ervaren hoe het is om rijst te oogsten. Je moet je eigenlijk een land vol graan voorstellen en de aren snijdt je af met een aardappelschil mesje, die je weer in je andere hand houdt als een bosje. Helemaal niet zo moeilijk en ook heel gezellig, omdat er tijdens de rijstoogst volop gezongen wordt! Het was echt genieten en een leuke ervaring om nooit te vergeten! Ik zou jullie er nog veel meer over kunnen vertellen, maar ik denk dat de foto’s een betere impressie geven van het werken op het land, dus daarom extra veel rijst foto’s bij deze blog! Geniet ervan!

Liefs, Janita